۵ مرحله تا پاک کردن کامل یا Wipe کردن هارد درایو
اگر می‌خواهید وسایل کامپیوتر قدیمی خود را بازیافت یا اهدا کنید، باید قبل از انجام کاری، ابتدا هارد درایو خود را wipe یا پاک کنید. که این کار به معنای پاک کردن تمام اطلاعات شخصی از روی هارد درایو است. هارد درایو سیستم قدیمی شما، حجم بسیار زیادی از اطلاعات شما از قبیل اطلاعات پزشکی، تاریخچه مرورگر، اطلاعات ورود به حساب کاربری بانکی، ایمیل‌های وارد شده و بسیاری دیگر را نگهداری می‌کند. تنها پاک کردن ساده این اطلاعات کافی نیست. چرا که تنها با فشردن دکمه delete، این اطلاعات کامل پاک نمی‌شوند.
تا زمانی که اقدامات زیر را برای کامل پاک شدن هارد درایو انجام ندهید، اطلاعات شخصی شما قابل بازگردانی روی هارد درایو هستند. بنابراین، تا زمانی که این اقدامات را انجام ندهید، این اطلاعات همچنان روی درایو باقی است.هر فردی با نرم افزارهای بازیابی اطلاعات و با سوءنیت، می‌تواند به اطلاعات شما دسترسی پیدا کند و حریم شخصی و خصوصی شما به خطر بیندازد.
۵ مرحله برای wipe کردن هارد درایو
چگونه یک هارد درایو را به طور کامل پاک (wipe) کنیم؟
اقدامات زیر را انجام دهید تا اطمینان حاصل کنید که تمام اطلاعات شما به طور کامل از روی درایو پاک شده است. انجام این اقدامات به شما کمک می‌کند تا هنگام کنار گذاشتن کامپیوتر قدیمی، اطلاعات مهم و حیاتی نظیر اطلاعات شخصی، اطلاعات مالی و حسابداری، عکس‌ها، مستندات و رمزعبور و … را از دست ندهید.
مرحله اول: از اطلاعات هارد درایو بکاپ تهیه کنید.
قبل از اینکه هارد درایو کامپیوتر قدیمی خود را پاک کنید و یا reset factory انجام دهید، اطمینان حاصل کنید که از تمام اطلاعات خود روی یک کامپیوتر جدید، یک هارد درایو اکسترنال و یا یک سرویس بکاپ گیری تحت وب، بکاپ تهیه کرده‌اید. تهیه بکاپ از اطلاعات به طور منظم، یک راه هوشمندانه برای ایمن نگه داشتن اطلاعات است. همواره احتمال از کار افتادن، دزدیده یا گم شدن یا رمزگذاری شدن توسط نرم افزارهای باج افزاری وجود دارد. بهترین دفاع برای ایمن نگه داشتن اطلاعات، تهیه بکاپ از اطلاعات به صورت مکرر و منظم است.
می‌توانید بکاپ اطلاعات خود را روی درایوهای کوچکی مانند فلش‌های USB ایجاد کنید. اما درنظر داشته باشید که این فضای ذخیره سازی این درایوها، احتمالا برای نگهداری تمام اطلاعات شما کافی نباشد. هارد درایوهای اکسترنال، معمولا فضای ذخیره سازی بزرگ‌تری ارائه می‌دهند. همچنین می‌توانید اطلاعات خود را به یک لپ تاپ یا کامپیوتر رومیزی دیگری انتقال دهید.
سرویس‌های ابری، گزینه دیگری برای تهیه بکاپ اطلاعات هستند. این سرویس‌ها، ایمن و یکی از ساده‌ترین روش‌ها برای ذخیره اطلاعات هستند. روش کار این سرویس‌های ابری به صورت زیر است:
- ابتدا، یک حساب کاربری در یک سرویس ابری ایجاد می‌کنید و تنظمات اولیه را انجام می‌دهید.
- سپس ، ذخیره سازی اطلاعات در فضایابری(شبکه ای از سرورهای راه دور) را فعال می‌کنید.
- در این روش، هیچ مکان فیزیکی برای نگهداری بکاپ اطلاعات شما وجود ندارد. بنابراین، احتمال دزدیده شدن و یا از بین رفتن آن به دلایلی مانند سیل یا آتش سوزی کاهش می‌یابد.
- علاوه بر این‌ها، اطلاعات رمزگذاری می‌شوند. به همین دلیل، دسترسی به اطلاعات و یا دزدیده شدن آن‌ها توسط مجرمان سایبری، بسیار دشوار می‌شود.
مرحله دوم: اطلاعات را تنها از کامپیوتر پاک نکنید.
احتمالا تصور می‌کنید که با انتقال دادن مستندات و اطلاعات خود به سطل زباله و سپس خالی کردن سطل زباله، اطلاعات برای همیشه پاک شده‌اند. ولی درواقع این چنین نیست. با این کار، چنین به نظر می‌رسد که اطلاعات پاک شده‌اند، ولی این اطلاعات در واقع همانجا هستند و فقط از دید ما پنهان شده‌اند. بیشتر نرم افزارهای ریکاوری اطلاعات، می‌توانند این اطلاعات پنهان شده از دید کاربر را بازیابی کنند.
دلیل این امر این است. وقتی فایل‌های موجود در سطل زباله را خالی می‌کنیم، نام فایل یا ارجاع به فایل پاک شده، پاک می‌شود. کامپیوتر دیگر نمی‌تواند این فایل‌ها را ببیند. این می‌تواند به معنای این باشد که فضایی توسط این فایل‌ها اشغال شده بود، آزاد شده است. اما درواقع این چنین نیست. این فایل‌ها، همچنان در هارد درایو هستند، تا زمانی که موقعیت این فایل، به فایل جدیدی اختصاص داده شود تا در این مکان ذخیره شود.
نرم افزارهای بازیابی اطلاعات، می‌توانند هدر فایل را بازسازی کنند. بنابراین، این امکان را برای کامپیوتر فراهم می‌کند تا مجددا این فایل را ببیند. مشکل از همینجا آغاز می‌شود. زمانی که اطلاعات شما کامل از روی هارد درایو پاک نشده باشد، مجرمان سایبری می‌توانند با اجرای نرم افزارهای بازیابی اطلاعات، به اطلاعات پاک شده شما دسترسی پیدا کنند.
مرحله سوم: از یک برنامه برای wipe کردن درایو خود استفاده کنید.
برای پاک کردن اطلاعات درایو خود به صورت دائمی، از برنامه‌های نرم افزاری ویژه‌ای می‌توانید کمک بگیرید. در چنین شرایطی، شانس بسیار کمی برای بازگشت این اطلاعات وجود دارد. همچنین، هیچ کس قادر نخواهد بود که با استفاده از نرم افزارهای بازیابی اطلاعات، این اطلاعات به صورت دائمی پاک شده را بازیابی کند.
بسیاری از برنامه‌ها فرمت low-level را اجرا می‌کنند که تمام اطلاعات پاک شده را توسط صفرها و دیگر اطلاعات غیرقابل درک برای کاربر، رونویسی یا اصطلاحا overwrite می‌کند. این مسئله، بازیابی اطلاعات توسط نرم افزارهای بازیابی اطلاعات را غیرممکن می‌کند. برنامه DBAN، یک برنامه رایگان برای تخریب اطلاعات است که تمام اطلاعات موجود روی هارد درایو که شامل سیستم عامل، برنامه‌های نصبی و دیگر فایل‌های شخصی می‌شود را کاملا پاک می‌کند.
مرحله چهارم: هارد درایو خود را به صورت فیزیکی پاک کنید.
اگر می‌خواهید اطمینان حاصل کنید که درایو شما پاک شده است، می‌توانید اقدامات اضافی انجام دهید. برای مثال، می‌توانید درایو را به صورت فیزیکی پاک کنید. به این صورت که یک آهنربا روی آن قرار دهید. می‌توانید از یک آهنربای نادر مانند آهنربای neodymium استفاده کنید تا شکل پلترهای فیزیکی را تغییر دهید. این کار، درایو را غیرقابل استفاده می‌کند. توجه داشته باشید که آهنربای قوی در صورت استفاده ناصحیح، باعث ایجاد آسیب‌های فیزیکی می‌شود.
روش ایمن‌تر، استفاده از پیچ گوشتی برای جداسازی اجزای هارد درایو به منظور غیرقابل استفاده کردن آن است.
مرحله پنجم: نصب جدید سیستم عامل برای Wipe کردن هارد درایو
گزینه دیگری برای بازنویسی کامل روی تمام اطلاعات هارد درایو وجود دارد. که این کار از طریق نصب کامل سیستم عامل نسخه اصلی که با کامپیوتر عرضه می‌شود، صورت می‌گیرد. این مسئله زمانی اهمیت پیدا می‌کند که قصد دارید دستگاه را به یک فرد آشنا و یک دوست بدهید.
خطرات کامل پاک نکردن هارد درایو چیست؟
همانطور که مرز بین دنیای واقعی و دیجیتال محو می‌شود، بسیار هوشمندانه است که از بدانیم مجرمان سایبری چگونه کار می‌کنند. اگر بدون اینکه درایو را به طور صحیح پاک کنید، آن را دور بیندازید، احتمال از دست دادن اطلاعات و دسترسی پیدا کردن مجرمان سایبری به این اطلاعات وجود دارد.
مجرمان سایبری، اطلاعات شما را ارزش گذاری می‌کنند و حتی آن‌ها را در دارک وب به فروش می‌رسانند. مجرمان سایبری می‌توانند اطلاعات شما را خریداری کنند و جرایم امنیتی دیگری با اطلاعات شما انجام دهند. آن‌ها می‌توانند به نام شما حساب بانکی باز کنند، با اطلاعات کارت اعتباری شما خرید کنند و یا وام بگیرند و پرداخت نکنند و عواقب جبران ناپذیری برای شما به بار بیاورند. مجرمان سایبری، همچنین به دنبال اطلاعات شخصی شما، مانند عکس‌هایی که تمایلی به انتشار آن‌ها ندارید نیز هستند. بنابراین، اگر یک هارد درایو به طور کامل پاک نشود، مجرمان سایبری با بازگردانی اطلاعات شما می‌توانند مشکلات بزرگی برای شما ایجاد کنند.
انواع حذف اطلاعات
صرف نظر از اینکه چه نوع اطلاعاتی روی کامپیوتر خود دارید، قبل از اهدای آن به کسی، حتما باید اطلاعات خود را پاک کنید. به یاد داشته باشید که پاک کردن اطلاعات از سطل زباله، به معنای پاک شدن کامل آن‌ها از سیستم نیست. تنها به این معنی است که موقعیت این اطلاعات دردسترس است. نرم افزارهای بازیابی اطلاعات، به راحتی می‌توانند این اطلاعات را پیدا و بازیابی کنند.
در ادامه چند روش برای پاک شدن کامل اطلاعات و جلوگیری از دسترسی افراد دیگر به اطلاعات را بیان می‌کنیم:
DBAN
DBAN خلاصه شده عبارت Darik’s Boot and Nuke است. با استفاده از یک مولد اعداد تصادفی، تمام اطلاعات روی هارد درایو را پاک و رونویسی می‌کند. هر فایلی که قبلا پاک شده باشد، یا این کار، یک عدد جدید به آن اختصاص داده می‌شود. درنتیجه، دسترسی به آن‌ها با استفاده از ابزارهای بازیابی اطلاعات غیرممکن می‌شود.
خراب کردن هارد درایو
یک راه مطمئن برای خراب کردن هارد درایو این است که از نظر فیزیکی دسترسی به دیسک را غیرممکن سازیم. این کار با جدا کردن قطعات دیسک با پیچ گوشتی و خراشیدن دیسک و خرد کردن آن انجام می‌شود. همچنین با استفاده از یک مگنت هم می‌توان دیسک‌ها را خراب کرد.