توضیحی در رابطه با سایز سکتورهای دیسک و ترمیم سکتورهای آسیب دیده

سکتور، یک بخش با اندازه مشخص از یک هارد دیسک درایو، دیسک نوری، فلاپی دیسک، درایو فلش و دیگر رسانه‌های ذخیره سازی اطلاعات است. همچنین، ممکن است از سکتور به عنوان یک سکتور دیسک یا به ندرت یک بلاک یاد شود.

سایزهای مختلف سکتور به چه معناست؟

هر سکتور، یک مکان فیزیکی در دستگاه ذخیره سازی را اشغال می‌کند و معمولا از سه بخش تشکیل شده است: هدر سکتور، کد تصحیح خطا error-correcting code(ECC) و ناحیه‌ای که در واقع اطلاعات در آن ذخیره می‌شود.

معمولا، یک سکتور از یک هارد دیسک درایو یا فلاپی درایو، می‌تواند ۵۱۲ بایت از اطلاعات را نگه دارد. این استاندارد در سال ۱۹۵۶ مقرر شده است. در دهه ۱۹۷۰، سایزهای بزرگ‌تر مانند ۱۰۲۴ و ۲۰۴۸ بایت برای آماده‌سازی ظرفیت‌های ذخیره سازی بزرگ‌تر، معرفی شد. یک سکتور از یک دیسک نوری معمولا می‌تواند ۲۰۴۸ بایت از اطلاعات را ذخیره کند. در سال ۲۰۰۷، تولیدکنندگان در تلاش برای افزایش سایز سکتور و همچنین بهبود تصحیح خطا، از قالب پیشرفته هارد درایوها استفاده کردند که تا ۴۰۹۶ بایت در هر سکتور ذخیره می‌کرد. این استاندارد از سال ۲۰۱۱ به عنوان سایز جدید سکتور در هارد درایوهای مدرن استفاده شده است.

این تفاوت در سایز سکتور، لزوما به معنای تفاوت در اندازه‌های احتمالی هارد درایوها و دیسک‌های نوری نیست. معمولا، تعداد سکتورهای موجود روی یک درایو یا دیسک، میزان ظرفیت آن را مشخص می‌کند.

سکتور هارد دیسک چیست؟

سکتورهای دیسک و سایز واحد تخصیص(Allocation Unit Size)

هنگام فرمت کردن یک هارد درایو، چه با استفاده از ابزارهای داخلی ویندوز و چه با استفاده از ابزارهای رایگان پارتیشن بندی دیسک، قادر هستید که یک allocation unit size مرسوم تعریف کنید. این کار، اساسا به سیستم فایل می‌گوید که کوچک‌ترین قسمت دیسک که می‌تواند برای ذخیره اطلاعات مورد استفاده قرار گیرد، چیست. برای مثال، در ویندوز، می‌توانید انتخاب کنید که فرمت کردن هارد درایو در هر یک از سایزهای زیر صورت بگیرد: ۵۱۲، ۱۰۲۴، ۲۰۴۸، ۴۰۹۶ یا ۸۱۹۲ بایت یا ۱۶، ۳۲ یا ۶۴ کیلوبایت.

برای مثال، شما یک فایل داکیومنت ۱MB(1,000,000 byte) دارید. می‌توانید این داکیومنت را در رسانه‌ای مانند فلاپی دیسک که ۵۱۲ بایت از اطلاعات را در هر سکتور ذخیره می‌کند، ذخیره کنید. یا روی هارد درایوی که ۴۰۹۶ بایت در هر سکتور ذخیره می‌کند. درواقع، اندازه هر سکتور مهم نیست. بلکه سایز کلی دستگاه مهم است.

تنها تفاوت بین دستگاهی که allocation size آن، ۵۱۲، ۱۰۲۴، ۲۰۴۸ و یا ۴۰۹۶ است، این است که تعداد سکتورهایی که یک فایل ۱ مگابایتی در یک دستگاه ۵۱۲ بایتی اشغال می‌کند، به نسبت یک دستگاه ۴۰۹۶ بایتی بسیار بیشتر است. به دلیل اینکه ۵۱۲ از ۴۰۹۶ کمتر است، تعداد قطعات کمتری در هر سکتور قرار می‌گیرد.

در این مثال، اگر فایل داکیومنت ۱ مگابایتی ویرایش شود و حجم آن به ۵ مگابایت افزایش یابد، یک افزایش ۴ مگبایتی در این حجم صورت گرفته است. اگر فایل ذخیره شده در درایو، از allocation unit size 512 بیتی استفاده می‌کند، قطعه‌های این ۴ مگابایت حجم افزایش یافته، در سکتورهای دیگر این هارد درایو ذخیره می‌شود. که این احتمال وجود دارد این سکتورها، دورتر از سکتورهای اصلی که ۱ مگابایت ابتدایی را نگه می‌دارد، باشند. که این امر، باعث به وجود آمدن fragmentation می‌شود.

اگر در همین مثال، allocation unit size برابر ۴۰۹۶ بایت باشد، مناطق بسیار کمتری از دیسک برای نگهداری ۴ مگابایت لازم است، چرا که سایز بلاک‌ها بیشتر است. بنابراین، مجموعه‌ای از سکتورهای نزدیک به هم ایجاد می‌شود، که احتمال نیاز به fragmentation را کاهش می‌دهند.

بنابراین، هرچه میزان allocation unit size بزرگ‌تر باشد، قطعات اطلاعات نیز در فاصله‌های نزدیک‌تری از یکدیگر در هارد درایو قرار می‌گیرند. که این امر منجر به دسترسی سریع‌تر به دیسک و بهبود عملکرد کلی کامپیوتر می‌شود.

روش تعمیر Bad Sector ها

هارد درایوی که به صورت فیزیکی آسیب دیده است، غالبا به هاردی گفته می‌شود که سکتورهای روی پلتر هارد درایو به صورت فیزیکی آسیب دیده باشند. اگرچه ممکن است که انواع دیگری از خرابی‌ها و آسیب‌ها وارد شده باشد. بوت سکتور، یکی از سکتورهایی است که اگر آسیب ببیند، سیستم عامل قادر به بوت شدن نخواهد بود. اگر چه سکتورهای یک دیسک می‌توانند آسیب ببینند، اما اغلب اوقات می‌توان آن‌ها را با استفاده از یک برنامه نرم افزاری تعمیر کرد.

نکته: تنها داشتن یک کامپیوتری که سرعت آن کاهش یافته است و یا هارد درایوی که صدا ایجاد می‌کند، به این معنی نیست که آسیب فیزیکی به سکتورهای روی دیسک وارد شده است. اگر بعد از اجرای تست در رابطه با هارد درایو، باز هم احساس کردید مشکلی در رابطه با درایو وجود دارد، می‌توانید عیب یابی‌های دیگری را انجام دهید. مثلا کامپیوتر را اسکن کنید که آیا ویروسی وجود دارد یا خیر.

اطلاعات بیشتر در رابطه با سکتورهای یک دیسک

سکتورهایی که در نزدیکی قسمت بیرونی یک دیسک واقع شده اند، نسبت به آن‌هایی که به مرکز نزدیک‌ترند، مقاوم تر هستند ولی تراکم بیت کمتری دارند. به همین دلیل، در هارد درایوها از اصطلاحی به نام zone bit recording استفاده می‌شود.

zone bit recording، دیسک را به نواحی مختلفی تقسیم می‌کند، که هر کدام از این نواحی به سکتورها تقسیم می‌شوند. درنتیجه، بخش بیرونی یک دیسک، سکتورهای بیشتری دارد و نسبت به مناطقی که به مرکز یک دیسک نزدیک‌تر هستند، سریع‌تر قابل دسترسی هستند.

ابزارهای Defragmentation و حتی نرم افزارهای رایگان defrag، با بهره بردن از قابلیت zone bit recording، اطلاعاتی که معمولا بیشتر به آن‌ها دسترسی پیدا می‌شود را به بخش بیرونی دیسک انتقال می‌دهند، تا سریع‌تر بتوان به آن‌ها دسترسی پیدا کرد. درنتیجه، اطلاعاتی که کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرند، مانند آرشیوهای بزرگ و فیلم‌ها، در مناطقی به مرکز دیسک نزدیکتر است، ذخیره می‌شوند. درواقع ایده کار به این صورت است که اطلاعاتی که کمتر مورد دسترسی قرار می‌گیرند، در مناطقی ذخیره شوند که زمان طولانی‌تری برای دسترسی به آن‌ها نیاز است.